Ziemniaki, kartofle, pyry – co każdy zjadacz powinien o nich wiedzieć?

Ziemniaki, odkąd zostały sprowadzone do Europy pod koniec XVI wieku są jednym z podstawowych produktów goszczących na polskich stołach, a ich roczne zbiory wynoszą ok 8,7 mln ton, dzięki czemu obecnie jest czwartą pod względem ilości zbiorów rośliną uprawną. Dzięki swoim właściwościom sycącym bulwa ta jest bardzo często wykorzystywana jako integralna część dań obiadowych (niektóre źródła podają, że przeciętny mieszkaniec ziemi spożywa ok. 33 kg ziemniaków rocznie).

Mimo swoich plusów, w różnych dietach eliminacyjnych roślina ta jest całkowicie wykluczona z listy produktów spożywczych, gdyż uważa się ją za powód otyłości. Niewiele osób jednak wie, że ziemniaki przygotowane w formie podstawowej (czyli np. ugotowane ze skórką) są bardzo zdrowe i powinny być dosyć często spożywane, a ich przyczynianie się do tycia jest spowodowane niewłaściwą obróbką termiczną jakiej są poddawane. Wbrew wszelkim przekonaniom, prawidłowo przyrządzone ziemniaki mogą być podstawą diety odchudzającej, gdyż należą do produktów łatwostrawnych, posiadają duże ilości witaminy C, błonnika i białka, natomiast nie zawierają w ogóle tłuszczu.

Najzdrowszym sposobem przyrządzenia ziemniaków jest ugotowanie ich na parze wraz z łupiną, ponieważ kartofle obrane, wraz ze skórką tracą cały płaszcz witaminowy, który znajduje się w obierkach (najwięcej witamin znajduje się bezpośrednio pod łupiną, a obierając je przed ugotowaniem nie da się z nich zdjąć tak cienkiej warstwy). Ziemniaki obrane przed ugotowaniem stają się jedynie zwykłym zapychaczem, który blokuje prawidłową pracę jelit i tym samym mogą przyczyniać się do zwiększania masy ciała, gdyż organizm ma problem z ich prawidłowym strawieniem. Ziemniaki wysoko przetworzone takie jak czipsy, frytki, a nawet zwykłe kartofle smażone są już nie tylko tuczące ale i bardzo szkodliwe, gdyż po połączeniu ich z głębokim olejem wytwarza się z tłuszczu akrylamid, który uszkadza komórki mózgowe, powoduje raka piersi i pęcherza moczowego.

Bardzo ważnym, acz mocno pomijanym faktem jest wbrew wszystkim pozorom ich dość krótki termin przydatności do spożycia. Niewiele osób wie, że ziemniaki można jeść tylko do okresu wegetacji, czyli mniej więcej do połowy lutego każdego roku, gdyż w okresie późniejszym zaczynają kiełkować, a co za tym idzie wytwarzają solaninę, której spożycie może prowadzić do silnego zatrucia pokarmowego. Baczną uwagę należy zwrócić również na to, aby nie spożywać ziemniaków w kolorze zielonym, gdyż świadczy to o dopływie światła podczas ich wzrostu w ziemi, co również powoduje wytwarzanie w/w trucizny – najlepszym rozwiązaniem jest wybranie takich egzemplarzy i ich wyrzucenie.

Przyrządzenie ziemniaków w sposób nieszkodliwy dla zdrowia jest bardzo prosty. Wystarczy je porządnie umyć, wrzucić na wrzątek wraz z łupiną i ugotować. Po ugotowaniu i zdjęciu skórki trzeba je przyprawić, czyli dodać sól, pieprz i wszystko na co się ma ochotę (nie ma sensu solić wody podczas gotowania,  gdyż łupina stanowi barierę dla wszelkich przypraw). Alternatywnym rozwiązaniem jest pokrojenie ich w talarki, przyprawienie i wrzucenie na garnek parowy. Jako zdrowego dodatku, można użyć odrobiny nierafinowanego oleju lnianego lub dyniowego, dzięki którym ziemniaki podniosą swoją wartość odżywczą.

Smacznego i pozdrawiam, M.